ANAΤΟΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗ

Οδοιπορικό στην Ανατολική Θράκη

Published by ANemos on Τρίτη, Φεβρουάριος 03, 2009

Πάνω από δύο χρόνια κράτησε τα οδοιπορικό του Χρήστου στην Ανατολική Θράκη. Που τον χάναμε, που τον βρίσκαμε ήταν πάντα με ένα σακ-βουαγιάζ στην πλάτη. Ο “συνταξιούχος” συνάδελφος και αγαπημένος φίλος είχε βάλει άλλο ένα μεγάλο στοίχημα. Αφού “ξεψάχνισε” τη Θεσσαλονίκη και το μεγαλύτερο μέρος της Μακεδονίας (και όχι μόνο) βάλθηκε να ανακαλύψει αυτή την ξεχασμένη περιοχή του Ελληνισμού. Το εγχείρημα τεράστιο. Αποτέλεσμα αυτής της «επιχείρησης αυτογνωσίας και εθνικής μνήμης», όπως την λέει ο ίδιος, αποτελεί η έκδοση «Μνήμης Οδοιπορία – Ανατολική Θράκη» (εκδ. Επίκεντρο).

«Θεωρώ ότι είναι μία περιοχή ξεχασμένη» μας έλεγε. «Η ιστορία και οι αγώνες των Θρακιωτών απουσιάζουν από τα σχολικά βιβλία. Σήμερα, όταν μιλούμε για Θράκη αναφερόμαστε μόνο στη Δυτική, αφήνοντας έξω από τις αναφορές μας τα υπόλοιπα τμήματά της, την Ανατολική, που περιήλθε στην Τουρκία, και τη Βόρεια Θράκη, που ενσωματώθηκε στη Βουλγαρία. Αγνοούμε πόλεις, πρόσωπα και γεγονότα παρ’ όλο που ο πολιτισμός και η προσφορά τους στους εθνικούς αγώνες βρίσκονται σε πολύ υψηλή και σημαντική θέση».
Κι έχει δίκιο!
Χιλιάδες σελίδες έχουν γραφτεί τα τελευταία 20 χρόνια -και όχι άδικα- για τη Μακεδονία λόγω της επικαιρότητας και της υστερίας των Σκοπιανών. Πόσα όμως ξέρουμε για την Ανατολική Θράκη; Για την Αδριανούπολη, τις Σαράντα Εκκλησιές, τη Ραιδεστό, την Καλλίπολη, τη Βιζύη, τον Αίνος, τη Μάδυτο;
Ο Χρήστος Ζαφείρης πήγε ο ίδιος μαζί με τον φωτογράφο Γιώργο Πούπη σε όλα αυτά τα μέρη. Συγκέντρωσε αρχιακό υλικό. Εκανε ρεπορτάζ. Μίλησε με ανθρώπους και από τις δύο πλευρές των συνόρων.
«Η σημερινή περιδιάβαση στην Ανατολική Θράκη είναι μία μαρτυρική εμπειρία για τα ιστορικά, πληθυσμιακά και οικοδομικά τετελεσμένα. Παρ’ όλη, όμως, την κατεδαφιστική μανία και την καταλυτική φθορά του χρόνου, οι ελληνικές μαρτυρίες, οι θρακιώτικες εμπράγματες μνήμες είναι παρούσες, αποκαλυπτικές και συγκινητικές», σημειώνει.

«Η προσέγγιση μας είναι προσωπική, δηλαδή αναφερόμαστε επιλεκτικά σε τόπους και ανθρώπους, σε ιστορικές καταστάσεις και παραδοσιακές συνήθειες που μας συγκίνησαν, που τυχόν ξεχάστηκαν ή δεν διατηρούν τη σπουδαία σημασία τους με το πέρασμα του χρόνου. Επιχειρήσαμε ιδιαίτερα να βρούμε απάντηση στο γιατί η Ανατολική Θράκη, που έστειλε το 1920 βουλευτές στην Ελληνική Βουλή, έπεσε θύμα των «συμμάχων» μας και αποδόθηκε απροσχημάτιστα στην Τουρκία. Παλιές και νέες φωτογραφίες και προπαντός οι φωτογραφίες κειμηλίων των προσφύγων, ξαναφέρνουν τραγικές μνήμες και προκαλούν ερωτήματα για το μεγάλο εκπατρισμό και αναθερμαίνουν τη συλλογική μνήμη για τις αλησμόνητες πατρίδες».