ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΠΟΜΑΚΩΝ (Μέρος 5ο) Η Πομάκικη οικογένεια.

Έθιμα του Γάμου

Γ. Διαφορές Πομάκων – Τούρκων

Η διαφορά μας με τους Τούρκους και την τούρκικη οικογένεια είναι ότι και αυτοί γεννούσαν πολλά παιδιά, αλλά από πολλές γυναίκες, ενώ η πομάκικη οικογένεια έκανε πολλά παιδιά από μία μητέρα- σύζυγο. Επίσης, βασική διαφορά με την τούρκικη οικογένεια είναι ότι γάμοι μεταξύ συγγενών Πομάκων είναι σχεδόν ανύπαρκτοι, ενώ στην Τουρκία και σήμερα ακόμα συνεχίζονται οι αιμομικτικοί γάμοι, με πολλές τερατογεννήσεις, παρά την προσπάθεια του κράτους να τους περιορίσει. Γι αυτό υπήρχε δεσμός, συνοχή και ομοψυχία μεταξύ των μελών της πομάκικης οικογένειας και λειτουργούσαν ως ενιαία ομάδα, ενώ αντιθέτως στην Τουρκία η εγκληματικότητα μεταξύ των συγγενών κατέχει την πρωτιά.

Δ. Γάμος των παιδιών

Όταν ο γιός παντρευόταν και αποκτούσε παιδί, την τεσσαρακοστή ημέρα ο πατέρας καλούσε το γιό του και τη νύφη με το νεογέννητο, σε αποχαιρετιστήριο φαγητό τους χορηγούσε τα ανάλογα χωράφια, τα κοπάδια και την απαραίτητη τροφή μέχρι να βγάλουν οι ίδιοι δική τους παραγωγή και τους έδινε την παράξενη ευχή, «αϊντέ γιέ μου εσύ αυτό το βουνό και εγώ το απέναντι» [Hayde sinu ti vaz barçinka iya vaz druga], δηλαδή γινόταν η πλήρης χειραφέτηση του παιδιού και μετρούσε πλέον ως ξεχωριστή μονάδα στην φυλή. Ο Πομάκος πατέρας, δεν τελείωνε την υποχρέωση του με την παντρειά του παιδιού του, αλλά με την χειραφέτηση και έλεγε ‘‘τους πάντρεψα και τους χειραφέτησα [ujeni i utdelih]’’. Αυτό, επίσης, αποτελεί μοναδικότητα στους Πομάκους έναντι των γύρω λαών. Ο διαχωρισμός αριθμού ζώων από το κοπάδι γινόταν με ένα παράξενο και τυχερό τρόπο, δηλαδή αν ήταν να του παραχωρήσει τουλάχιστον 40 κατσίκια, [μίνιμουμ αριθμός που συμβολίζει πολλά], πήγαιναν το πρωί και άνοιγαν την πόρτα του μαντριού και τα πρώτα 40 που έβγαιναν από μέσα ήταν το τυχερό του και του ευχόταν ο πατέρας ΄΄από κάθε τρίχα χαϊρι να δεις [ut sek kosam hayır da vidiş]΄΄ και τελείωνε η σχέση πλέον με την πατρική οικογένεια.
(τεύχος 58, Δεκέμβριος 2011 - Ιανουάριος 2012)

Γεωργία – Κτηνοτροφία

Η νέα οικογένεια θα στηριζόταν πλέον στην δική της ανεξάρτητη γεωργο-κτηνοτροφική οικονομία. Η εκτροφή ζώων και καλλιέργεια γεωργικών προϊόντων ανθεκτικών στο χρόνο και στις καιρικές συνθήκες ήταν η κύρια ενασχόληση. Ο Πομάκος ήταν ποιμένας και ταυτοχρόνως και αγρότης. Σαν ποιμένας εξέτρεφε αιγο-πρόβατα τριών κατηγοριών, τρεις ράτσες, αλλά και βόδια, αγελάδες, βουβάλια, άλογα, μουλάρια, όνους, σκυλιά και μελίσσια.
Ένα κακό έθιμο στα Πομακοχώρια ήταν η ζωοκλοπή η οποία συνεχιζόταν μέχρι τελευταία. Θυμάμαι μικρός τους ζωοκλέφτες που πιανόταν τους δένανε το σφαχτό στο λαιμό και τον τριγύριζαν μέσα στο χωριό συνοδεία αστυνομικών. Οι Πομάκοι, πριν εξισλαμιστούν και γίνουν μουσουλμάνοι εξέτρεφαν και χοίρους με το ξακουστό καπνιστό χοιρομέρι [svinsku] και οι ποιμένες λεγόταν [svinetar] και το κοπάδι [güme], το θηλυκό γουρούνι ονομαζόταν [babka], το αρσενικό [karnak] και τα μικρά [motka]. Οι Βούλγαροι ενώ εκτρέφουν χοίρους, δεν έχουν αυτές τις ονομασίες. Ο Πομάκος, δεν καταλαβαίνει το prasentse, τη λέξη με την οποία αποκαλεί το γουρούνι, ο Βούλγαρος.
Σαν αγρότης καλλιεργούσε δημητριακά, όπως καλαμπόκι, σίκαλη, κριθάρι, σιτάρι, βρώμη, κεχρί και όσπρια, όπως φασόλια, ρεβίθια, φακές, αρακά, μπιζέλι. Ρύζι δεν υπήρχε, ήταν είδος πολυτελείας. Ασχολιόταν με το ψάρεμα, ειδικά με την πέστροφα που ήταν άφθονη στα ποτάμια των Πομακοχωρίων. Το κυνήγι αγρίων ζώων, όπως το αγριογούρουνο, το ζαρκάδι, ο λαγός και από τα πουλιά η πέρδικα, η φάσα και ο φασιανός, ήταν σχεδόν καθημερινή ενασχόληση του Πομάκου, όταν δεν είχε αγροτικές ασχολίες.
Οι Πομάκοι είχαν σαν περιουσία τα κοπάδια τους και τις χρυσές λίρες. Δεν συναλλάσσονταν με άλλα χρήματα. Τα βοσκοτόπια ήταν κοινά για όλους και η ακίνητη περιουσία, τα αγροτεμάχια, ήταν κοινά για όλους. Καλλιεργούνταν από όλους μαζί, με το σύστημα μετζές. Μετζές σημαίνει το σύνολο των ανθρώπων, ανδρών και γυναικών να συμμετέχουν στο θερισμό, στην αποκομιδή, στην μεταφορά, στην αποθήκευση, με τη σειρά όλων. Θα κάνουμε μνεία στους κανόνες αυτούς του μετζέ, της ποπρέλκας και του ζάρετ. Μέχρι εδώ περιέγραψα ορισμένα καθαρά πομάκικα έθιμα που δεν νομίζω να υπάρχουν στους τριγύρω λαούς των Βαλκανίων. Άμα υπάρχουν και αλλού αυτά τα έθιμα τότε και αυτοί είναι Πομάκοι!

Πηγή : ΖΑΓΑΛΙΣΑ

Πομάκοι: Η συγκλονιστική ομιλία της Μολλά Νουρσέλ.wmv

Δυναμική....Φιλανθρωπία στη Θράκη μας!

Πωλούν παραδοσιακά προϊόντα και σιτίζουν συνανθρώπους μας

Περίπου 100 ανθρώπους από το Βόρειο Έβρο, σιτίζει καθημερινά ομάδα γυναικών, υπό την αιγίδα της Μητρόπολης Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου.
Δεν πρόκειται για τα καθιερωμένα συσσίτια των μητροπόλεων, αλλά για μία ιδιωτική πρωτοβουλία ομάδας γυναικών, που στηρίζεται από τη μητρόπολη.
Πρόκειται για δέκα γυναίκες του Βορείου Έβρου, που δημιουργούν και πωλούν παραδοσιακά προϊόντα και με τα χρήματα που εξοικονομούν από τις πωλήσεις, καλύπτουν τα έξοδα που απαιτούνται για το  καθημερινό φαγητό 100 περίπου πολιτών του Βορείου Έβρου.
Οι γυναίκες αυτές, «οργώνουν» κάθε πόλη σε όλη τη Θράκη, προκειμένου να διαθέσουν τα προϊόντα τους.
Συνήθως εξορμούν μαζί με το μητροπολίτη, ενώ μετακινούνται με τα δικά τους μέσα, διαφημίζοντας τα παραδοσιακά προϊόντα που παράγουν και διαθέτουν για ιερό σκοπό.
Ως γνωστόν η μητρόπολη Μαρωνείας και Κομοτηνής έχει ισχυρό δεσμό με την μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου αφού μοιράζονται τον ίδιο ιεράρχη.
Ο μητροπολίτης Διδυμοτείχου και Ορεστιάδος κ. Δαμασκηνός, εξελέγη υπό της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος την 12ην Οκτωβρίου 2009 και ενθρονίσθηκε στο Διδυμότειχο στις 19–11-2009.
Μετά την κοίμηση του μητροπολίτη Μαρωνείας Κομοτηνής, τον περασμένο Νοέμβριο, ορίστηκε τοποτηρητής, έως την εκλογή νέου ιεράρχη μας. Από την αρχή έκανε αισθητή την παρουσία του περιοδεύοντας στους οικισμούς της Ροδόπης και στην πόλη.

Σε  πολλές από τις επισκέψεις του, στην περιοχή μας, οι γυναίκες τον ακολούθησαν προκειμένου να πωλήσουν τα παραδοσιακά προϊόντα που παράγουν.
Κους-κους, τραχανά, χυλοπίτες, γλυκά του κουταλιού και διάφορα λικέρ, διέθεσαν με αυτό το σκοπό και έξω από τον ιερό ναό Αγίας Βαρβάρας Κομοτηνής χθες το πρωί.
Με την ευκαιρία της εορτής που είναι αφιερωμένη και στο Πυροβολικό, οι δύο γυναίκες έστησαν τον πάγκο τους, έξω από το ναό της Αγίας Βαρβάρας και ζήτησαν τη στήριξη των πολιτών, ώστε με τη σειρά τους να συνεχίσουν να προσφέρουν ένα πιάτο φαγητό στους συμπολίτες τους, του Βορείου Έβρου που το έχουν ανάγκη.
«Είμαστε μία ομάδα γυναικών από το Διδυμότειχο, το λεγόμενο Φιλόπτωχο Ταμείο, με τη στήριξη του μητροπολίτη μας, που ενδιαφέρεται για τον κάθε άνθρωπο που μένει χωρίς φαγητό στις εποχές που ζούμε. Είμαστε εδώ στην Κομοτηνή γι’ αυτό το σκοπό. Όλοι μαζί μπορούμε, δεν θέλουμε κανέναν άνθρωπο να αφήσουμε με απλωμένο το χέρι», είπε η Ευαγγελία Γκρόσου, στην οποία οφείλεται αυτή η δράση των γυναικών.

ΔΕΜΑΤΑ ΣΕ ΑΠΟΡΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ
Ήταν ιδέα δική της, όταν ενθρονίστηκε στην μητρόπολη Διδυμοτείχου, Ορεστιάδος και Σουφλίου ο κ. Δαμασκηνός, να του ζητήσει βοήθεια ώστε να ξεκινήσει το φιλανθρωπικό έργο, μαζί με άλλες γυναίκες.
Η κ. Γκρόσου απευθύνθηκε στον μητροπολίτη, εκείνος έδωσε τη έγκριση του και εκείνη ανέλαβε να δημιουργήσει την ομάδα και να αρχίσουν τα μαγειρέματα.
Οι γυναίκες δημιουργούν τα διάφορα προϊόντα και με τα χρήματα που εξοικονομούν από τη δραστηριότητα τους, καταφέρνουν να αγοράζουν τα τρόφιμα του συσσιτίου για τους πολίτες σε χωριά και τις πόλεις του Βορείου Έβρου.
Φροντίζουν για το καθημερινά τους φαγητό, σε «Διδυμότειχο, την Ορεστιάδα και τα χωριά  γιατί δουλειές δεν υπάρχουν. Εμείς φροντίζουμε να στέλνουμε φαγητό μέσω των ΚΕΦΟ καθημερινά και να στέλνουμε δέματα με βοήθεια κάθε 15 μέρες σε άπορες οικογένειες».
Στην Κομοτηνή βρέθηκαν έξω από διάφορους ναούς και αναμένεται να συνεχίσουν τη δράση τους και τις επόμενες ημέρες.
Έτσι καλούν τους πολίτες να ανταποκριθούν στο κάλεσμα να βοηθήσουν άπορες οικογένειες και παράλληλα να γευτούν τα παραδοσιακά προϊόντα που παράγουν.

πηγή Τρελο-γιάννης

Τούρκοι καταγωγής......;

Γνωστός Τούρκος αρθρογράφος ομολογεί πως οι Τούρκοι έχουν κοινή Ελληνο-Αρμένικη καταγωγή

 Νίκος Χειλαδάκης Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος 

Μεγάλη αίσθηση προκάλεσε στην Τουρκία ένα άρθρο του Ahmet Altan, γνωστού και επώνυμου Τούρκου αρθογράφου της τουρκικής εφημερίδας, Taraf, στις 28 Νοεμβρίου, επί τη ευκαιρία της δημόσιας συζήτησης που άνοιξε τελευταία ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταΐπ Ερντογάν, για την μεγάλη τούρκο-οθωμανική ιστορική κληρονομιά. Σε αυτό το άρθρο ο Altan  ομολογεί δημόσια ότι οι Τούρκοι δεν... είναι Τούρκοι, αλλά έχουν κοινή ελληνική και αρμενική καταγωγή. 

Ο Altan, αφού επικρίνει έντονα όλες τις δηλώσεις που έχουν γίνει τελευταία από διάφορους Τούρκους πολιτικούς ότι θα πρέπει οι Τούρκοι να επιστέψουν στην μεγαλόπρεπη οθωμανική τους κληρονομιά και αφού τις χαρακτηρίζει… «παλάβρες», δηλώνει με ξεκάθαρο τρόπο ότι οι σημερινοί κάτοικοι της Τουρκίας δεν έχουν καμία σχέση με τα τουρκικά φύλα που είχαν έρθει στη περιοχή από τον δέκατο και ενδέκατο αιώνα και μετά.
Στο συγκλονιστικό αυτό άρθρο του Τούρκου δημοσιογράφου –αρθρογράφου, στην εφημερίδα Taraf, αναφέρεται ότι οι Οθωμανοί ίδρυσαν την πρώτη τους ηγεμονία το 1299, ενώ τα πρώτα τουρκικά φύλα είχαν έρθει στην Μικρά Ασία μετά το 1071.
Σύμφωνα λοιπόν με τον Τούρκο αρθρογράφο, δεν μπορεί στη συνέχεια να εξαφανίστηκαν οι γηγενείς κάτοικοι που αριθμούσαν πολλά εκατομμύρια, εκτός και αν, όπως  λέει μάλλον ειρωνικά,  ο Αλπ Αρσλάν, o ηγέτης των πρώτων Σελτζούκων της Μικράς Ασίας,  είχε φέρει μαζί του από την κεντρική Ασία… 70 εκατομμύρια κατοίκους. Τότε θα δικαιολογούνταν, όπως καταλήγει στο άρθρο του ο  Altan, να λέμε ότι σήμερα είμαστε απόγονοι αυτών των πρώτων Τούρκων που είχαν έρθει στην Μικρά Ασία.

Αλλά ο Ahmet Altan δεν περιορίζεται να καταρρίψει τον μύθο της τουρκικής καταγωγής των σημερινών μουσουλμάνων κατοίκων της σύγχρονης Τουρκίας, προχωρεί και σε έντονη κριτική κατά του Ισλαμιστή πρωθυπουργού, Ταϊπ Ερντογάν και του νεοοθωμανικού του επιτελείου, κατηγορώντας τους ότι βασίζονται σε μυθικές ιστορικές αναφορές που δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Μάλιστα  δεν διστάζει να καταρρίψει και τον καλλιεργούμενο τελευταία μύθο για τους «ένδοξους – ήρωες», Τούρκους σουλτάνους. Ο  Altan αναφέρει πως οι περισσότεροι σουλτάνοι ήταν ηγεμόνες νωθροί που ξόδευαν τον χρόνο τους στα χαρέμια, χωρίς να έχουν ιδέα τι γίνετε στην αυτοκρατορία, άλλοι ήταν μέθυσοι, όπως ο περίφημος Σελίμ ο δεύτερος, γιος του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή, άλλοι άρρωστοι, ενώ άλλοι πέθαναν από το πολύ αλκοόλ, όπως ο Μουράτ ο Τέταρτος.

Ο Τούρκος αρθρογράφος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αντί οι σημερινοί Τούρκοι να πιστεύουν ιστορικά ψεύδη, θα πρέπει να ξαναγράψουν την ιστορία τους και  να ανακαλύψουν τις πραγματικές τους ρίζες. Όπως υποστηρίζει και αυτό είναι το συγκλονιστικό για ένα σύγχρονο Τούρκο δημοσιογράφο, οι σημερινοί κάτοικοι της Τουρκίας θα πρέπει να αποδεχτούν την… ελληνοαρμενική τους καταγωγή και να αναδείξουν ξανά τον πολιτιστικό πλούτο της Μικράς Ασίας, που έχει σαν βάση του τους λαούς που η σύγχρονη τουρκική ιστορία θέλει να διδάσκει ότι εξαφανίστηκαν ως δια μαγείας, μετά την έλευση των τουρκικών φυλών.

Η δημόσια αυτή ομολογία ενός επώνυμου Τούρκου αρθρογράφου, σε μια μεγάλης κυκλοφορίας τουρκική εφημερίδα, ότι δηλαδή οι σημερινοί κάτοικοι της Τουρκίας έχουν κοινή ελληνική –αρμενική και κουρδική καταγωγή, σίγουρα είναι άλλο ένα συγκλονιστικό επεισόδιο της μεγάλης συζήτησης για το «Kimlik Meselesi», δηλαδή της μεγάλης Κρίσης Ταυτότητας που διέρχεται η σημερινή Τουρκία που θέλει να προβάλλεται σαν υπερδύναμη, αλλά στην πραγματικότητα παρουσιάζεται σαν ένα οικοδόμημα που τρίζει συθέμελα. 

πηγή ΤΡΕΛΟ-ΓΙΑΝΝΗΣ

Τι είναι η Ορθοδοξία

Πατερική Θεολογία
 

 Μέρος Πρώτον: Στοιχεία Ορθοδόξου ανθρωπολογίας και Θεολογίας

---

Πρωτοπρ. Ιωάννου Σ. Ρωμανίδου (+)

4. Τι είναι η Ορθοδοξία

Μέσα όμως σ’ αυτήν την εξέλιξι υπάρχει και η αντεπίθεσις των Ορθοδόξων, του Ορθοδόξου πολιτισμού. Τι είναι όμως Ορθόδοξος πολιτισμός; Είναι πολιτισμός με την έννοια του Δυτικού πολιτισμού; Όχι. Δεν είναι πολιτισμός η Ορθοδοξία, και ας την ονομάζη ο Toynbee Ορθόδοξο πολιτισμό. Γιατί; Διότι η Ορθοδοξία είναι επιστήμη και μάλιστα ιατρική επιστήμη σύμφωνα με τα σημερινά κριτήρια. Όχι πολιτισμός. Δεν είναι η Ορθοδοξία πολιτικό ή κοινωνικό σύστημα. Διότι αναφέρεται στην προσωπική σωτηρία του ανθρώπου, δηλαδή στην σωτηρία της ψυχής του. Η Ορθοδοξία βασίζεται σ’ αυτά τα δύο: Στο «ο Λόγος σαρξ εγένετο» (Ιω. 1, 14) και στο «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια». Βέβαια μέσα στην Ορθοδοξία υπάρχουν προϋποθέσεις για να δημιουργήση πολιτισμό. Όμως η Ορθοδοξία δεν είναι πολιτισμός. Αλλά η Ορθοδοξία δεν είναι ούτε θρησκεία. Δεν είναι η Ορθοδοξία μία θρησκεία όπως όλες οι άλλες θρησκείες. Η Ορθοδοξία ξεχωρίζει από ένα μοναδικό φαινόμενο, που δεν υπάρχει στις άλλες θρησκείες. Αυτό είναι ανθρωπολογικό και θεραπευτικό. Σ’ αυτό διαφέρει. Η Ορθοδοξία είναι μία θεραπευτική αγωγή που θεραπεύει την ανθρώπινη προσωπικότητα.

Ο σωστός γιατρός μεριμνά για την θεραπεία όλων ανεξαιρέτως των ασθενών χωρίς διακρίσεις. Δεν ξεχωρίζει μερικούς μεταξύ των ανθρώπων, για να τους θεραπεύση. Δεν τον ενδιαφέρει η κοινωνική του τάξις ή το μορφωτικό τους επίπεδο ή η οικονομική τους κατάστασις ή η θρησκεία τους ή η ηθική τους συμπεριφορά. Ο σωστός γιατρός βλέπει μόνο αν ένας άνθρωπος, που τον πλησιάζει, είναι άρρωστος ή όχι. Και, αν είναι άρρωστος, ενδιαφέρεται και προσπαθεί να τον θεραπεύση. Να θεραπεύση την πάθησι του ανθρώπου. Είναι υποχρεωμένος να τον θεραπεύση. Στην Ορθόδοξη παράδοσι, έχομε κάτι παραπάνω από αυτό. Και σ’ αυτό ακριβώς συνίσταται η «αντεπίθεσί» μας.

Ο Θεός αγαπάει όχι μόνο τους αγίους, αλλά όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτως. Όλους τους αμαρτωλούς, όλους τους κολασμένους, ακόμη και τον ίδιο τον διάβολο. Και θέλει να σώση, να θεραπεύση τους πάντας. Θέλει, άλλα δεν μπορεί να θεραπεύση τους πάντας, διότι δεν θέλουν όλοι να θεραπευθούν. Αυτό, το ότι ο Θεός είναι αγάπη και θέλει να θεραπεύση τους πάντας και ότι αγαπά τους πάντας εξ’ ίσου, διαπιστώθηκε και διαπιστώνεται από την εμπειρία των θεουμένων, όσων δηλαδή έφθασαν σε θέωση, δηλαδή σε θεοπτία και είδαν τον Θεόν.

Δεν μπορεί όμως ο Θεός να θεραπεύση τους πάντας, διότι δεν εκβιάζει την θέληση του ανθρώπου. Σέβεται ο Θεός τον άνθρωπο και τον αγαπά. Δεν μπορεί όμως να θεραπεύση κάποιον με το ζόρι. Θεραπεύει μόνο όσους θέλουν να θεραπευθούν και του ζητούν να τους θεραπεύση. Φυσιολογικά κάποιος, που έχει σωματική αρρώστεια ή και ψυχική, πηγαίνει μα την θέλησί του και όχι με το ζόρι στον γιατρό, για να γίνη καλά, αν ακόμη έχη τα λογικά του. Έτσι και στην Ορθόδοξη θεραπευτική αγωγή. Πρέπει κάποιος από μόνος του, χωρίς καταναγκασμό, χωρίς καταπίεσι, ελεύθερα να προσέλθη στην Εκκλησία, στους κατάλληλους ανθρώπους, που έχουν την φώτισι και την εμπειρία και κατέχουν την θεραπευτική μέθοδο της Ορθοδόξου παραδόσεως, και σ' εκείνους να κάνη υπακοή για να βρη θεραπεία.

πηγή ΤΡΕΛΟ-ΓΙΑΝΝΗΣ

Η ΘΥΣΙΑ ΜΙΑΣ ΜΑΝΑΣ (ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ)