ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ: Δυτικοί άγιοι στα μέσα Νοεμβρίου...: Ξεφυλλίζοντας το εξαιρετικό βιβλίο Πανάγιον του καθηγητή της Ιατρικής Αθηνών Γεωργίου Πιπεράκη (ενός πνευματικού ανθρώπου που πολύ αγαπά...
Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013
Αόρατη γωνιά....
Η εκκλησία δεν φτιάχνει οπαδούς. Η εκκλησία φτιάχνει αγίους!
Δεν αγκαλιάζεις το λαό μόνο με τα συσσίτια που είναι σημαντικό και αυτό δεν το αμφισβητώ βέβαια.
Τον λαό, όμως, τον αγκαλιάζεις περισσότερο με τις πολιτιστικές ρίζες του, τον πολιτισμό που έχει μέσα του, τον τρόπο της σκέψης του, τις βαθύτερες εσωτερικές ανάγκες του. Δεν ξεδιψάσαμε τον λαό. Εμείς αρκεστήκαμε στα ήθη και τα έθιμα στους εξωτερικούς τύπους. Τι έχουμε να πούμε σήμερα στα νέα παιδιά; Ψάξαμε την διάλεκτο των νέων παιδιών; Αν τα θέλουμε, δεν τα θέλουμε για να αυξήσουμε τους οπαδούς του εκκλησιαστικού κλάμπ. Η εκκλησία δεν φτιάχνει οπαδούς. Η εκκλησία φτιάχνει αγίους.
Διαφέρει το ένα από το άλλο. Και άγιος σημαίνει ελεύθερος άνθρωπος. Άγιος δεν είναι αυτός που τηρεί πέντε-δέκα κανόνες, μηχανικές εντολές. Θα πει ότι είναι κάποιος που κανονικά ελευθερώνεται «τω αγαθώ.» Συναντά έτσι το Θεό . Δεν φαίνεται ο Θεός, όταν υπάρχει το νέφος και η ομίχλη των παθών. Πρέπει να φύγει η ομίχλη για να δεις τον ήλιο.
Τον λαό, όμως, τον αγκαλιάζεις περισσότερο με τις πολιτιστικές ρίζες του, τον πολιτισμό που έχει μέσα του, τον τρόπο της σκέψης του, τις βαθύτερες εσωτερικές ανάγκες του. Δεν ξεδιψάσαμε τον λαό. Εμείς αρκεστήκαμε στα ήθη και τα έθιμα στους εξωτερικούς τύπους. Τι έχουμε να πούμε σήμερα στα νέα παιδιά; Ψάξαμε την διάλεκτο των νέων παιδιών; Αν τα θέλουμε, δεν τα θέλουμε για να αυξήσουμε τους οπαδούς του εκκλησιαστικού κλάμπ. Η εκκλησία δεν φτιάχνει οπαδούς. Η εκκλησία φτιάχνει αγίους.
Διαφέρει το ένα από το άλλο. Και άγιος σημαίνει ελεύθερος άνθρωπος. Άγιος δεν είναι αυτός που τηρεί πέντε-δέκα κανόνες, μηχανικές εντολές. Θα πει ότι είναι κάποιος που κανονικά ελευθερώνεται «τω αγαθώ.» Συναντά έτσι το Θεό . Δεν φαίνεται ο Θεός, όταν υπάρχει το νέφος και η ομίχλη των παθών. Πρέπει να φύγει η ομίχλη για να δεις τον ήλιο.
πηγή: iereasanatolikisekklisias.blogspot.com
Ν. Λυγερός: Αναρχισμός και Θράκη
Ο Πιερ Ζοζέφ Προυντόν (Pierre Josef Prοudhon)
(Μπεζανσόν, 15 Ιανουαρίου 1809 - Παρίσι, 19 Ιανουαρίου 1865)
Αναρχισμός και Θράκη
Αν δεν εξετάσουμε την περίπτωση της Ουκρανίας εναντίον του κομμουνισμού και τη περίπτωση της Ισπανίας εναντίον της χούντας, δεν μπορούμε να διανοηθούμε ένα πλαίσιο αναρχισμού που να αφορά τη Θράκη. Έχουμε την εντύπωση ότι οι πατριώτες δεν μπορούν παρά να είναι εθνικόφρονες. Στην πραγματικότητα, η ιστορία μας διδάσκει ότι ο αναρχισμός εμπεριέχει φυσιολογικά στοιχεία πατριωτισμού.
Η δυσκολία μας προέρχεται από την ταύτιση των εννοιών της πατρίδας και του κράτους. Επιπλέον, έχουμε την εντύπωση στον ελληνικό χώρο ότι ο αναρχισμός είναι εναντίον της τάξης, η οποία είναι ένα τρομερό σφάλμα που δεν δίνει σημασία ούτε και στον κύκλο του αναρχισμού που σημαίνει Ordre, δηλαδή τάξη.
Πιο συγκεκριμένα, ο Joseph Proudhon γράφει ότι ο αναρχισμός είναι τάξη δίχως κράτος. Για το αρχικό πρόβλημα της ταύτισης αρκεί να θυμηθούμε ότι το κράτος είναι θεσμικό, ενώ η πατρίδα είναι ανθρώπινη, για να αντιληφθούμε ότι η διαφορά κάνει τη διαφορά. Δίχως αυτά τα δομικά στοιχεία στο μυαλό μας, έχουμε την εντύπωση ότι μόνο οι ακροδεξιοί ασχολούνται πραγματικά με το πρόβλημα της Θράκης, το οποίο μετατρέπεται λανθασμένα σε εθνικιστικό θέμα.
Επιπλέον, θεωρούμε ότι αυτή η απασχόληση εμπεριέχει και ρατσιστικά στοιχεία εναντίον των Τούρκων. Για αυτούς τους λόγους πολλοί δεν ασχολούνται με τη Θράκη για να μην τους στιγματίσει η κοινωνία. Αυτό το επιχείρημα δεν είναι μόνο γελοίο, διότι, όπως λέγεται στη Γαλλία, το γελοίο δεν σκοτώνει, είναι τρομακτικό διότι αφήνουμε τη Θράκη να πεθαίνει λόγω πολιτικής αντίληψης.
Το θέμα της Θράκης πριν μετατραπεί σε θρακικό, αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Κι ο αναρχισμός ακόμα δεν μπορεί να παραμείνει αδιάφορος. ΟMustapha Kemal είναι ένας γενοκτόνος για την ανθρωπότητα όπως ήταν ο Hitler και ο Stalin. Δεν υπάρχει καμιά ουσιαστική διαφορά και αυτό είναι που πρέπει να μας αφορά. Το να είναι Τούρκος, Γερμανός ή Ρώσος, δεν έχει σημασία. Το πρόβλημα είναι ο κεμαλισμός, ο ναζισμός κι ο σταλινισμός. Στη Θράκη, δεν πρέπει να μας απασχολεί ο λαός, αλλά οι θεσμοί, διότι πάνω σε αυτούς βασίζεται η επεκτατική πολιτική της Τουρκίας.
Παραδείγματος χάριν ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης ενός προξενείου στην Κομοτηνή, αφού μιλάμε για Έλληνες πολίτες. Οι Τουρκογενείς, οι Πομάκοι κι οι Τσιγγάνοι είναι όλοι Έλληνες πολίτες και πρέπει να τους προστατέψουμε με τον ίδιο τρόπο.
Το πλαίσιο δεν είναι ούτε θεσμικό, ούτε κομματικό, αλλά ανθρώπινο και μόνο. Δεν μπορεί, λοιπόν, ένας στοχαστής του αναρχισμού να μη νιώθει ότι το πρέπον είναι να υπερασπισθεί τη Θράκη. Κι αν φοβάται να τον θεωρήσουν ακροδεξιό για αυτό το λόγο, τότε είναι άξιος της μοίρας του και μόνο. Χρησιμοποιούμε αυτό το ακραίο παράδειγμα, για να αποδείξουμε ότι η θεωρία της κομματικής προσέγγισης με τις εθνικιστικές τάσεις, είναι εσφαλμένη. Αυτό αποδεικνύει το κριτήριο του Karl Popper.
Ν. Λυγερός
Ν. Λυγερός
Πέμπτη 14 Νοεμβρίου 2013
Σάββατο 10 Αυγούστου 2013
Η ΑΝΙΕΡΗ ΣΧΕΣΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
π. Δημήτριος Θεοφίλου
Ένα από τα ζητήματα που αποτελεί για την εποχή μας ταμπού, σχεδόν για όλες τις χριστιανικές εκκλησίες γενικά, αλλά και για την ορθόδοξη εκκλησία ειδικά, είναι οι σχέσεις θεολογίας και καπιταλιστικής οικονομίας. Ένα επίκαιρο, όσο ποτέ θέμα στις μέρες μας, που αρνούνται όλοι να αγγίξουν, αφού εμπεριέχει σχέσεις διαχρονικής διαπλοκής και ενοχικής συναλλαγής.
Το πολιτικό νεωτερικό δόγμα «ανήκουμε στη δύση», έγινε απόλυτα ανεκτό και αποδεκτό τόσο από τη συστημική εκκλησία, όσο και από την ορθόδοξη θεολογία. Το δόγμα αυτό φυσικά, δεν μπορεί να αντέξει στη μετανεωτερική εποχή την οποία διάγουμε, γι’ αυτό και «οι τριγμοί» του εθνικού σκάφους και «οι βρυγμοί των οδόντων» των επιβατών του, ως συνέπειες μιας τέτοιας πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής πρακτικής.
Δεν υπήρξε μεγαλύτερη αυταπάτη και τραγικότερο ψέμα στην μεταπολιτευτικής ζωή των 40 σχεδόν τελευταίων χρόνων, από την ανιστόρητη ρήση, του «ανήκουμε στη δύση». Ποτέ δεν ανήκαμε, ούτε πρόκειται να ανήκουμε, ιδεολογικά, βιωματικά, θεολογικά, φιλοσοφικά. Αφού απλά πρόκειται για έναν άλλο κόσμο από τον δικό μας, που δεν μας αφορά, όπως συμπεραίνεται εκ του αποτελέσματος, η Κοραϊκή θεωρία περί «μετακαίνωσης» απέτυχε τραγικά και το πείραμα κατέληξε σε σχεδόν θάνατο του «ασθενούς». Ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε ΑΝΑΤΟΛΗ, αυτή είναι η πραγματικότητα, σε όσους δεν ταιριάζει, δεν είναι sic και τους «προσβάλλει» αυτή η πραγματικότητα προτείνεται από εμάς τους υπόλοιπους «ανατολίτες», να πάνε να ζήσουν στην εσπερία, όχι ως τουρίστες αλλά ως πολίτες της, ως αρνησιπάτρηδες και αρνησίθρησκοι (άλλωστε και δω το ίδιο κάνουν).
Από την στιγμή που αλλάξαμε αφέντες, το 1821, και την θέση των τούρκων πήραν οι άγγλοι, οι γάλλοι, οι αυστριακοί, οι ρώσοι και οι βαυαροί, μετ’ επιτάσεως πέσαμε με τα μούτρα να εξευρωπαϊστούμε, στο ντύσιμο, στο φέρσιμο, στην γλώσσα, στη κουλτούρα, ακόμη και στη θρησκεία. Ο Θ. Φαρμακίδης σε αγαστή συνεργασία με τους νέους κατακτητές βαυαρούς και συγκεκριμένα την αντιβασιλεία, κατεργάζεται σχέδια και προγράμματα «εκσυγχρονισμού», της εκβαρβαρισμένης ορθόδοξης ελλαδικής εκκλησίας. Χωρίζοντάς την με τους συνοδικούς τόμους, από το οικουμενικό πατριαρχείο, παίρνει μια τραγική διαχρονική απόφαση που οι αρνητικές της συνέπειες, μας ταλαιπωρούν ακόμη μέχρι σήμερα.
Η στάση της συστημικής ορθόδοξης εκκλησίας και της ομογάλακτης θεολογίας της, υπήρξαν στο σύνολό τους εκτός ελαχίστων ιστορικών εξαιρέσεων, οι οποίες δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να επιβεβαιώνουν τον κανόνα, απόλυτα ευθυγραμμισμένες σε αυτό το κλίμα και το πνεύμα σύμπλευσης και αρραγούς συνεργασίας, με τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό, κατεστημένο ντόπιο και ξένο καπιταλισμό.
Θα περίμενε κανείς σήμερα μετά τα όσα έχουν συμβεί, να υψωθούν φωνές μεμονωμένες ή μαζικές, διαφοροποίησης, από αυτή τη θανατηφόρα πορεία, μα ούτε και τώρα «κουνιέται φύλλο» συνεχίζεται η «σιωπή ιχθύος».
Η ένοχη και δοσιλογική αυτή συνεργασία της συστημικής εκκλησίας και της θεολογίας της, που τόσα χρόνια υπηρέτησαν πιστά αυτό το πολιτικό, κοινωνικό και οικονομικό σάπιο σύστημα, παρατείνεται και η αστική τάξη αποτελεί τη «γαλακτοφόρο αγελάδα», του προνοιακού και φιλανθρωπικού έργου της, διανέμοντας ταυτόχρονα «συγχωροχάρτια» σε αυτούς που «χορηγούν» αφού προηγουμένως έχουν πιει το αίμα των συνανθρώπων τους, μέσα από καταστάσεις εκμετάλλευσης, τοκογλυφίας, κερδοσκοπίας και προδοσίας.
Κάποια στιγμή η ορθόδοξη θεολογία πρέπει να αρθρώσει ένα έντιμο, καθαρό και διάφανο λόγο, δίχως να δραπετεύει ευκαίρως – ακαίρως σε μεταφυσικές κρυψώνες, με συνέπεια και συναίσθηση, του ευαγγελίου και της ορθόδοξης παράδοσης όπου εδράζεται και ανατροφοδοτείται. Να αφήσει στην άκρη τα μισόλογα, τις υπεκφυγές, τα μεγάλα αδάπανα λόγια και τα άλλοθι, τελικά να αποφασίσει σε ποιες ιστορικές συντεταγμένες θα προσδιοριστεί ως οντολογικό στίγμα αν αποδέχεται τις ιστορικές ανθρωπολογικές προϋποθέσεις καλώς, αν όχι ας κλειστεί στους τέσσερις τοίχους της ιδεοληπτικής της αυτάρκειας – ψευδαίσθησης, εντρυφούσα σε ζητήματα που δεν αφορούν κανένα, ας αποσυρθεί αυτάρεσκα, τελικά από το γίγνεσθαι, της ανθρώπινης ιστορικότητας.
Ο καπιταλισμός αποτελεί το όνειδος της ανθρωπότητας, είναι το πλέον απάνθρωπο και κανιβαλικό κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό σύστημα που επινόησε ο άνθρωπος στην εκτροπή του, από το καλό και την αλήθεια, της όντως ζωής. Ο καπιταλιστικός βαρβαρισμός στην εποχή μας αποτελεί ένα διαστροφικό στρέβλωμα, που έχει ξεπεράσει κάθε όριο ανοχής και αντοχής, και αυτό συμβαίνει επειδή ακριβώς ο καπιταλισμός πεθαίνει, αφού έκανε τον ιστορικό ματωμένο κύκλο του, από το 1789 έως σήμερα, πεθαίνει και επιδιώκει να πάρει όλη την ανθρωπότητα, αν είναι δυνατόν, μαζί του.
Η εκκλησία και η ορθόδοξη θεολογία, κατόπιν όλων αυτών των εξελίξεων, καλούνται με σαφήνεια, αλήθεια και εντιμότητα να πάρουν θέση, με ποιον είναι και με ποιον δεν είναι, οι εποχές των συμψηφισμών, των συνεργασιών και των μισόλογων πέρασαν οριστικά, ο χρόνος πιέζει οι αποφάσεις πρέπει να ληφθούν τώρα.
Όσοι επίμονα συνεχίσουν να είναι δεμένοι πίσω από το καπιταλιστικό άρμα στις διάφορες εκδοχές, είναι καταδικασμένοι να χαθούν μαζί του.
Ο Χριστός και το ευαγγέλιό του, δεν μας αφήνουν κανένα περιθώριο, για φλερτάρισμα με τον καπιταλισμό, ο Χριστός προβάλλει την κοινότητα απέναντι στο άτομο, τον αλτρουισμό και τη θυσία απέναντι στο συμφέρον, τη δωρεά και τη προσφορά απέναντι στο κέρδος, πόσο τυφλοί και κωφοί μπορεί να υπήρξαμε όλα αυτά τα χρόνια, συνεργαζόμενοι με το μαμωνά ο οποίος αποτελεί τον θεό, του καπιταλισμού, και:
με ιερατείο, τους αστούς, τους χρηματιστές, και τους τραπεζίτες,
με καντηλανάφτες – νεωκόρους τους πολιτικούς, δικαστές και οικονομολόγους,
με φύλακες ασφαλείας στη φυσική εκδοχή, το στρατό και την αστυνομία, στη δε μεταφυσική τους, τα διάφορα θρησκευτικά ιερατεία, συστημικών ά-Χριστών εκκλησιών.
Κυριακή 23 Ιουνίου 2013
Αμφίκυρτος Σελήνη!
Αναφορικά με την «Τουρκική» σημαία! Ένα Βυζαντινό/χριστιανικό σύμβολο που «δανείστηκαν» οι Οθωμανοί
Ο όρος ημισέληνος στα Ελληνικά είναι λανθασμένος, αφού το σύμβολο δεν απεικονίζει «μισό» φεγγάρι, αλλά το ένα τέταρτο αυτού. Πιο σωστός θα ήταν ο όρος «αμφίκυρτος σελήνη». Επειδή όμως έχει καθιερωθεί, έστω και λανθασμένα θα το χρησιμοποιούμε και εμείς. Στα τουρκικά την ονομάζουν (περιγραφικά) ακόμα πιο λάθος ως «φεγγάρι-άστρο» (ay yıldız), σαν να ήταν ολόκληρο φεγγάρι.
Το σύμπλεγμα της ημισελήνου (δηλ. το μισοφέγγαρο και το άστρο) έχει βαθιά σχέση στο χρόνο με την Ελληνική παράδοση και τον πολιτισμό.
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Το αρχαιότερο ελληνικό νόμισμα πάνω στο οποίο υπάρχει η ημισέληνος είναι νόμισμα από την Κάτω Ιταλία που χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ. Στη συνέχεια το βρίσκουμε σε πολλές ελληνικές περιοχές του αρχαίου ελληνικού κόσμου από την Κρήτη μέχρι τη Μακεδονία και την Μικρά Ασία. Την ημισέληνο τη βρίσκουμε και στην αρχαία ελληνική αποικία του Βυζαντίου, πάνω στην οποία βρίσκεται η σημερινή Κωνσταντινούπολη.
ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Στον 5ο αιώνα μ.Χ. σε νόμισμα του αυτοκράτορα Αναστασίου Ι (491-518 μ.Χ.), βρίσκουμε νόμισμα που στη μια μεριά έχει την προτομή του αυτοκράτορα και στην άλλη την ημισέληνο. Στη συνέχεια και για πολλούς αιώνες συναντούμε την ημισέληνο με πολλούς τρόπους σε απεικονίσεις στο Βυζάντιο.
Όταν έφτασαν οι Οθωμανοί στην περιοχή της Μικράς Ασίας (κυρίως όμως οι Σελτζούκοι, οι οποίοι αντέγραψαν σε πάρα πολλά πράγματα το ανώτερο πολιτισμικά Βυζάντιο), «δανείστηκαν» την ημισέληνο από τους Βυζαντινούς και σταδιακά έγινε το έμβλημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Σήμερα όσοι θέλουν να δουν την ημισέληνο σε βυζαντινά νομίσματα δεν έχουν παρά να επισκεφθούν τις νομισματικές συλλογές των Ελληνικών Μουσείων αλλά ακόμα και σε Βυζαντινές τοιχογραφίες στη Λακωνία (χωριό Γεράκι κ.α.), όπου υπάρχει πεντακάθαρο σε ασπίδα του Αγίου Γεωργίου.
Μέχρι τον 18ο αι. το τουρκικό εθνόσημο ήταν η απλή ημισέληνος, χωρίς το άστρο. Το άστρο το πρόσθεσε ο σουλτάνος Σελίμ Γ΄ (1789-1808) και είχε οκτώ ακτίνες, ενώ ο σουλτάνος Αβδούλ Μετζίτ (1840-1861) το έκανε με πέντε ακτίνες.
Φαίνεται λοιπόν ότι οι Οθωμανοί όπως αντέγραψαν το Βυζάντιο σε διοίκηση, θεσμούς, μοντέλα σκέψης και χίλια άλλα πράγματα έτσι και η ίδια η σημαία τους ήταν ένα κλεμμένο βυζαντινό σύμβολο.
Λυπούμαστε που αυτή η παρουσίασή μας, θα στεναχωρήσει τους Γενίτσαρους Πομάκους που βλέπουν την τουρκική σημαία και νιώθουν ρίγος. Τους συνιστούμε να μην νιώθουν τόσο εθνικό ρίγος γιατί θα κρυολογήσουν και να σκεφτούν ότι αυτό το σύμβολο ήταν και σύμβολο χριστιανών Αγίων. Ας συγκρατήσουν λοιπόν την εθνική τους συγκίνηση, γιατί αλλιώς θα κινδυνεύουν να τους κατηγορήσουμε εμέις ότι θέλουν να κάνουν τους Πομάκους χριστιανούς…
Αν δεν μας πιστεύετε τότε οργανώστε με την «Τουρκική ΄Ενωση Ξάνθης» ή με τον Σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας, μία εκδρομή στην Πελοπόννησο και πηγαίνετε στις τοιχογραφίες των χριστιανικών εκκλησιών να θαυμάσετε την … Τουρκική σημαία δίπλα σε σταυρούς και κεριά! Αλλάχ κορουσούν!!!
(τεύχος 24, Δεκέμβριος 2008)
Πηγή : http://www.zagalisa.gr
Κυριακή της Πεντηκοστής
αναδημοσιευση αναρτησησ απο σαλογραια
Τις Θεός Μέγας -Βασίλης Χατζηνικολάου-Βυζαντινά ακούσματα στον 21ο αιώνα- και γιατί γονατίζουμε τρεις φορές στον Εσπερινό της Κυριακής της Πεντηκοστής
«Θεέ μου…Είμαι πεσμένος…
Σήκωσέ με.
Ανάστησέ με.
Σώσε με!…»
Ανάστησέ με.
Σώσε με!…»
Κατά την «έσχατη» και «μεγάλη» και «σωτήρια» ημέρα της Πεντηκοστής,
κατά την οποία μας αποκαλύφθηκε και προσκυνούμε και δοξάζουμε το μέγα μυστήριο της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου και Ασυγχύτου Τριάδας,
του Ενός και Μοναδικού Θεού,
του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος,
αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία,
τελούμε τον «Εσπερινό της Γονυκλισίας»,
κατά τον οποίο ψάλλουμε ύμνους
αφιερωμένους κατ’ εξοχήν στο Πανάγιο Πνεύμα,
το τρίτο Πρόσωπο της Τρισηλίου Θεότητας,
που είναι «φως και ζωή και ζώσα πηγή νοερά.
Πνεύμα σοφίας, Πνεύμα συνέσεως, αγαθόν, ευθές, νοερόν, ηγεμονεύον,
καθαίρον τα πταίσματα, Θεός και θεοποιούν,
πυρ εκ πυρός προϊόν, λαλούν, ενεργούν, διαιρούν τα χαρίσματα».
κατά την οποία μας αποκαλύφθηκε και προσκυνούμε και δοξάζουμε το μέγα μυστήριο της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου και Ασυγχύτου Τριάδας,
του Ενός και Μοναδικού Θεού,
του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος,
αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία,
τελούμε τον «Εσπερινό της Γονυκλισίας»,
κατά τον οποίο ψάλλουμε ύμνους
αφιερωμένους κατ’ εξοχήν στο Πανάγιο Πνεύμα,
το τρίτο Πρόσωπο της Τρισηλίου Θεότητας,
που είναι «φως και ζωή και ζώσα πηγή νοερά.
Πνεύμα σοφίας, Πνεύμα συνέσεως, αγαθόν, ευθές, νοερόν, ηγεμονεύον,
καθαίρον τα πταίσματα, Θεός και θεοποιούν,
πυρ εκ πυρός προϊόν, λαλούν, ενεργούν, διαιρούν τα χαρίσματα».
Αμέσως μετά την «Είσοδο» του Εσπερινού,
κι αφού ψαλεί το «Φως ιλαρόν» και το πανηγυρικό Μέγα Προκείμενο:
«Τίς Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών; Συ ει ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνος!»
σε ήχο βαρύ, μεγαλόπρεπο, αντάξιο του νοήματος και του μηνύματός του,
ο Διάκονος μας καλεί, κλήρο και λαό, να γονατίσουμε
και ν’ απευθύνουμε στο Θεό γονυπετείς λόγο ικεσίας:
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».
κι αφού ψαλεί το «Φως ιλαρόν» και το πανηγυρικό Μέγα Προκείμενο:
«Τίς Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών; Συ ει ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνος!»
σε ήχο βαρύ, μεγαλόπρεπο, αντάξιο του νοήματος και του μηνύματός του,
ο Διάκονος μας καλεί, κλήρο και λαό, να γονατίσουμε
και ν’ απευθύνουμε στο Θεό γονυπετείς λόγο ικεσίας:
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».
Από τη λαμπροχαρμόσυνη αγία ημέρα του Πάσχα μέχρι και σήμερα,
η γονυκλισία ήταν απαγορευμένη.
Σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες,
και για να υπογραμμίζεται το χαρούμενο και σωτήριο μήνυμα
των αναστάσιμων βιωμάτων της Εκκλησίας,
η προσευχή των Ορθοδόξων γίνεται «ορθοστάδην».
Σε όρθια δηλαδή στάση, και όχι με γονυκλισία.
Όμως την ώρα τούτη το «ορθοστάδην» παραμερίζεται,
όχι μόνο για να χαιρετίσουμε θεοπρεπώς το Πανάγιο Πνεύμα,
«δι’ ου Πατήρ γνωρίζεται και Υιός δοξάζεται,
και παρά πάντων γινώσκεται μία δύναμις,
μία σύνταξις, μία προσκύνησις τής Αγίας Τριάδος»,
μα και για να πούμε κατά πως ταιριάζει σε παραστρατημένους, όπως είμαστε όλοι μας, χωρίς εξαίρεση, το «ημάρτομεν!»,
και να ζητήσουμε το έλεος του Θεού, την άφεση, την κάθαρση, τη συγγνώμη.
η γονυκλισία ήταν απαγορευμένη.
Σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες,
και για να υπογραμμίζεται το χαρούμενο και σωτήριο μήνυμα
των αναστάσιμων βιωμάτων της Εκκλησίας,
η προσευχή των Ορθοδόξων γίνεται «ορθοστάδην».
Σε όρθια δηλαδή στάση, και όχι με γονυκλισία.
Όμως την ώρα τούτη το «ορθοστάδην» παραμερίζεται,
όχι μόνο για να χαιρετίσουμε θεοπρεπώς το Πανάγιο Πνεύμα,
«δι’ ου Πατήρ γνωρίζεται και Υιός δοξάζεται,
και παρά πάντων γινώσκεται μία δύναμις,
μία σύνταξις, μία προσκύνησις τής Αγίας Τριάδος»,
μα και για να πούμε κατά πως ταιριάζει σε παραστρατημένους, όπως είμαστε όλοι μας, χωρίς εξαίρεση, το «ημάρτομεν!»,
και να ζητήσουμε το έλεος του Θεού, την άφεση, την κάθαρση, τη συγγνώμη.
Τη γονυκλισία την ονομάζει ο λαός μας και «μετάνοια».
Γιατί η στάση του μετανοούντος είναι το «κλίνειν τα γόνατα».
Κάτω τα γόνατα, κάτω και το πρόσωπο,σημαίνει απλούστατα:
«Θεέ μου, βρίσκομαι κάτω.
Είμαι πεσμένος.
Έχω καταντήσει “γη και σποδός”.
Σήκωσέ με.
Ανάστησέ με.
Σώσε με!…».
Έτσι, σήμερα που ήρθε στον κόσμο ο Παράκλητος,
το Πνεύμα της Αληθείας το «καθαίρον(που καθαρίζει)
τα πταίσματα»,
καλούμαστε να πάρουμε στάση
(όχι μόνο σώματος, μα και ζωής!)
μετανοούντος:
Γιατί η στάση του μετανοούντος είναι το «κλίνειν τα γόνατα».
Κάτω τα γόνατα, κάτω και το πρόσωπο,σημαίνει απλούστατα:
«Θεέ μου, βρίσκομαι κάτω.
Είμαι πεσμένος.
Έχω καταντήσει “γη και σποδός”.
Σήκωσέ με.
Ανάστησέ με.
Σώσε με!…».
Έτσι, σήμερα που ήρθε στον κόσμο ο Παράκλητος,
το Πνεύμα της Αληθείας το «καθαίρον(που καθαρίζει)
τα πταίσματα»,
καλούμαστε να πάρουμε στάση
(όχι μόνο σώματος, μα και ζωής!)
μετανοούντος:
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».
Στην Κρήτη λένε οι παλαιότεροι:
«Και στην κορυφή του βουνού να βρεθείς τούτη την ημέρα ολομόναχος,
θα πρέπει να γονατίσεις και να κάμεις το σταυρό σου».
Και κρύβουν τα λόγια τούτα την αίσθηση της πραγματικής μετοχής στη ζωή του Ενός Σώματος της Εκκλησίας,
ανεξάρτητα από εξωτερικές συνθήκες.
Την αίσθηση της εν Θεώ τω εν Τριάδι οργανικής ενότητας των πιστών,
όπου κι αν οι συγκυρίες της ζωής τους θέλουν να βρίσκονται…
Και γονατίζει ο πιστός όπου κι αν είναι:
Στην εκκλησιά του· στο σπίτι του ή στο νοσοκομείο, αν είναι άρρωστος··
στο πλοίο του, αν θαλασσοπορεί· στο βουνό στον κάμπο· στη στάνη· στο δάσος·
στην ξενιτιά·
στο κάτεργο· στη φυλακή…
Όπου βρίσκεται!
«Και στην κορυφή του βουνού να βρεθείς τούτη την ημέρα ολομόναχος,
θα πρέπει να γονατίσεις και να κάμεις το σταυρό σου».
Και κρύβουν τα λόγια τούτα την αίσθηση της πραγματικής μετοχής στη ζωή του Ενός Σώματος της Εκκλησίας,
ανεξάρτητα από εξωτερικές συνθήκες.
Την αίσθηση της εν Θεώ τω εν Τριάδι οργανικής ενότητας των πιστών,
όπου κι αν οι συγκυρίες της ζωής τους θέλουν να βρίσκονται…
Και γονατίζει ο πιστός όπου κι αν είναι:
Στην εκκλησιά του· στο σπίτι του ή στο νοσοκομείο, αν είναι άρρωστος··
στο πλοίο του, αν θαλασσοπορεί· στο βουνό στον κάμπο· στη στάνη· στο δάσος·
στην ξενιτιά·
στο κάτεργο· στη φυλακή…
Όπου βρίσκεται!
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα,
του Κυρίου δεηθώμεν».
του Κυρίου δεηθώμεν».
Η πρώτη Ευχή της Γονυκλισίας απευθύνεται
στον «Άχραντο, αμίαντο, άναρχο, αόρατο, ακατάληπτο, ανεξιχνίαστο, αναλλοίωτο, ανυπέρβλητο, αμέτρητο, ανεξίκακο Κύριο»,
τον «Πατέρα του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού»
και Τον παρακαλεί, με μόνο συνήγορό μας τη δική Του «συμπάθεια», να μας δεχθεί καθώς προσπέφτουμε ενώπιον Του μετανοημένοι και φωνάζοντας το «ημάρτομεν!».
Του θυμίζει πως από τη μήτρα της μητέρας μας ήδη,
Αυτόν μονάχα είχαμε για Θεό μας, αλλά, επειδή τη ζωή μας τη χαραμίσαμε στη ματαιότητα, μείναμε γυμνοί από τη βοήθειά Του και δεν έχουμε λόγια για ν’ απολογηθούμε.
Όμως παίρνουμε Θάρρος από τους οικτιρμούς Του και κράζουμε:
«Αμαρτίας νεότητος ημών και αγνοίας μη μνησθής, και εκ των κρυφίων ημών καθάρισον ημάς».(Μη θυμηθείς τις αμαρτίες που κάναμε στα νιάτα μας, όταν είχαμε άγνοια των εντολών Σου, και από τα κρυφά και ανομολόγητα κρίματα της καρδιάς μας καθάρισέ μας).
Του ζητά, πριν βρεθούμε πίσω στο χώμα, σ’ Αυτόν να μας αξιώσει να επιστρέψουμε!
Να ζυγομετρήσει τις αμαρτίες μας με τους οικτιρμούς Του και ν’ αντιπαραθέσει την άβυσσο των οικτιρμών και του ελέους Του στο πλήθος των πλημμελημάτων μας!
Να μας ρύσει, να μας γλυτώσει από την αβάσταχτη τυραννία του διαβόλου!
Ν’ ασφαλίσει τη ζωή μας μέσα στους άγιους και ιερούς Του νόμους και να μας συνάξει όλους στη Βασιλεία Του.
Και καταλήγει ικετευτικά:
«Δος συγγνώμη σε όσους ελπίζουν σε Σένα… καθάρισέ μας με την ενέργεια του Αγίου Σου Πνεύματος».
στον «Άχραντο, αμίαντο, άναρχο, αόρατο, ακατάληπτο, ανεξιχνίαστο, αναλλοίωτο, ανυπέρβλητο, αμέτρητο, ανεξίκακο Κύριο»,
τον «Πατέρα του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού»
και Τον παρακαλεί, με μόνο συνήγορό μας τη δική Του «συμπάθεια», να μας δεχθεί καθώς προσπέφτουμε ενώπιον Του μετανοημένοι και φωνάζοντας το «ημάρτομεν!».
Του θυμίζει πως από τη μήτρα της μητέρας μας ήδη,
Αυτόν μονάχα είχαμε για Θεό μας, αλλά, επειδή τη ζωή μας τη χαραμίσαμε στη ματαιότητα, μείναμε γυμνοί από τη βοήθειά Του και δεν έχουμε λόγια για ν’ απολογηθούμε.
Όμως παίρνουμε Θάρρος από τους οικτιρμούς Του και κράζουμε:
«Αμαρτίας νεότητος ημών και αγνοίας μη μνησθής, και εκ των κρυφίων ημών καθάρισον ημάς».(Μη θυμηθείς τις αμαρτίες που κάναμε στα νιάτα μας, όταν είχαμε άγνοια των εντολών Σου, και από τα κρυφά και ανομολόγητα κρίματα της καρδιάς μας καθάρισέ μας).
Του ζητά, πριν βρεθούμε πίσω στο χώμα, σ’ Αυτόν να μας αξιώσει να επιστρέψουμε!
Να ζυγομετρήσει τις αμαρτίες μας με τους οικτιρμούς Του και ν’ αντιπαραθέσει την άβυσσο των οικτιρμών και του ελέους Του στο πλήθος των πλημμελημάτων μας!
Να μας ρύσει, να μας γλυτώσει από την αβάσταχτη τυραννία του διαβόλου!
Ν’ ασφαλίσει τη ζωή μας μέσα στους άγιους και ιερούς Του νόμους και να μας συνάξει όλους στη Βασιλεία Του.
Και καταλήγει ικετευτικά:
«Δος συγγνώμη σε όσους ελπίζουν σε Σένα… καθάρισέ μας με την ενέργεια του Αγίου Σου Πνεύματος».
Πρόκειται για προσευχή «αντρίκια»!
Εξομολογητική, χωρίς προσπάθειες άσκοπης δικαιολογίας ή αποποιήσεως ευθυνών.
«Ημάρτομεν!»
«Αμαρτίας νεότητος ημών και αγνοίας μη μνησθής!»
«Εκ των κρύφιων ημών καθάρισον ημάς!»
«Δος συγγνώμην τοις ελπίζουσιν επί Σε!»
Δεν είναι λόγια αυτά!
Είναι βέλη που σαϊτεύουν την πατρική καρδιά του Ανεξίκακου και Πολυέλεου και Φιλάνθρωπου Θεού!…
Εξομολογητική, χωρίς προσπάθειες άσκοπης δικαιολογίας ή αποποιήσεως ευθυνών.
«Ημάρτομεν!»
«Αμαρτίας νεότητος ημών και αγνοίας μη μνησθής!»
«Εκ των κρύφιων ημών καθάρισον ημάς!»
«Δος συγγνώμην τοις ελπίζουσιν επί Σε!»
Δεν είναι λόγια αυτά!
Είναι βέλη που σαϊτεύουν την πατρική καρδιά του Ανεξίκακου και Πολυέλεου και Φιλάνθρωπου Θεού!…
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».
Η δεύτερη Ευχή απευθύνεται στο Κύριο ημών Ιησού Χριστό, το «απαύγασμα του Πατρός»( που πηγάζει από τον πατέρα), τον «της ουσίας και της φύσεως Αυτού απαράλλακτον και αμετακίνητον χαρακτήρα», την «πηγή της σωτηρίας και της χάριτος» και Του ζητά να μας ανοίξει Αυτός, ο «διδούς ευχήν τω εύχομένω»
(αυτός που δίνει προσευχή στον προσευχόμενο),
τα αμαρτωλά μας χείλη και να μας διδάξει «πώς δει και υπέρ ων χρή προσεύχεσθαι» – ρεαλιστική παραδοχή πως χωρίς Αυτόν, ούτε να Τον ζητήσουμε μπορούμε, ούτε να Του ζητήσουμε τα συμφέροντα ξέρουμε.
Κι αφού Του δηλώσει με ταπείνωση πως περιμένουμε η ευσπλαχνία Του να νικήσει το άμετρο πλήθος των αμαρτιών μας.
Του λέει πως με φόβο θείο στεκόμαστε μπροστά Του, έχοντας ρίξει την απελπισία της ψυχής μας μέσα στου ελέους Του το πέλαγος,
και Του ζητάει για λογαριασμό μας:
«Κυβέρνησε μου την ζωήν… και γνώρισέ μου το δρόμο που θα πορευτώ».
«Το Πνεύμα της Σοφίας Σου, χάρισε στη σκέψη μου.
Πνεύμα συνέσεως δώρισε στην «αφροσύνη» μου.
Τα έργα μου ας τα κατευθύνει πνεύμα θεοφοβίας.
Πνεύμα ευθές και ηγεμονικό μη μου στερήσεις, για ν’ αξιωθώ, με του Αγίου Πνεύματος την καθοδήγηση, να εργάζομαι τις εντολές Σου και πάντοτε να νιώθω την παρουσία Σου».
Και κορυφώνει: «Την Σην ικετεύω αγαθότητα.
Όσα ηυξάμην απόδος μοι εις σωτηρίαν»(την καλοσύνη Σου ικετεύω:
Όσα σχετικά με τη σωτηρία μου Σου ζήτησα προσευχόμενος, χάρισέ μου), για να Του υπογραμμίσει πιο κάτω πως Αυτός είναι η μοναδική μας ελπίδα, παρά τις αμαρτίες μας: «Σε Σένα μόνο αμαρτάνουμε, αλλά και Σένα μόνο λατρεύουμε.
Δεν ξέρουμε να προσκυνούμε άλλο Θεό, ούτε να υψώνουμε ικετευτικά τα χέρια μας σε κάποιο άλλο Θεό ».
Κι αυτός ο τονισμός ότι Αυτός είναι ο μοναδικός μας Θεός, το μοναδικό μας, δηλαδή, και έσχατο καταφύγιο, θέλει -αν μπορούμε να το πούμε έτσι (χωρίς, πάντως, άσεβη διάθεση)- να κινήσει το φιλότιμο του Θεανθρώπου να μας δώσει χέρι βοηθείας, να μας χαρίσει την άφεση και τα προς σωτηρία αιτήματα, δεχόμενος τη γονυκλισία και την προσευχή μας, «ως θυμίαμα δεκτό, αναλαμβανόμενο ενώπιον της υπεράγαθης Βασιλείας Του».
(αυτός που δίνει προσευχή στον προσευχόμενο),
τα αμαρτωλά μας χείλη και να μας διδάξει «πώς δει και υπέρ ων χρή προσεύχεσθαι» – ρεαλιστική παραδοχή πως χωρίς Αυτόν, ούτε να Τον ζητήσουμε μπορούμε, ούτε να Του ζητήσουμε τα συμφέροντα ξέρουμε.
Κι αφού Του δηλώσει με ταπείνωση πως περιμένουμε η ευσπλαχνία Του να νικήσει το άμετρο πλήθος των αμαρτιών μας.
Του λέει πως με φόβο θείο στεκόμαστε μπροστά Του, έχοντας ρίξει την απελπισία της ψυχής μας μέσα στου ελέους Του το πέλαγος,
και Του ζητάει για λογαριασμό μας:
«Κυβέρνησε μου την ζωήν… και γνώρισέ μου το δρόμο που θα πορευτώ».
«Το Πνεύμα της Σοφίας Σου, χάρισε στη σκέψη μου.
Πνεύμα συνέσεως δώρισε στην «αφροσύνη» μου.
Τα έργα μου ας τα κατευθύνει πνεύμα θεοφοβίας.
Πνεύμα ευθές και ηγεμονικό μη μου στερήσεις, για ν’ αξιωθώ, με του Αγίου Πνεύματος την καθοδήγηση, να εργάζομαι τις εντολές Σου και πάντοτε να νιώθω την παρουσία Σου».
Και κορυφώνει: «Την Σην ικετεύω αγαθότητα.
Όσα ηυξάμην απόδος μοι εις σωτηρίαν»(την καλοσύνη Σου ικετεύω:
Όσα σχετικά με τη σωτηρία μου Σου ζήτησα προσευχόμενος, χάρισέ μου), για να Του υπογραμμίσει πιο κάτω πως Αυτός είναι η μοναδική μας ελπίδα, παρά τις αμαρτίες μας: «Σε Σένα μόνο αμαρτάνουμε, αλλά και Σένα μόνο λατρεύουμε.
Δεν ξέρουμε να προσκυνούμε άλλο Θεό, ούτε να υψώνουμε ικετευτικά τα χέρια μας σε κάποιο άλλο Θεό ».
Κι αυτός ο τονισμός ότι Αυτός είναι ο μοναδικός μας Θεός, το μοναδικό μας, δηλαδή, και έσχατο καταφύγιο, θέλει -αν μπορούμε να το πούμε έτσι (χωρίς, πάντως, άσεβη διάθεση)- να κινήσει το φιλότιμο του Θεανθρώπου να μας δώσει χέρι βοηθείας, να μας χαρίσει την άφεση και τα προς σωτηρία αιτήματα, δεχόμενος τη γονυκλισία και την προσευχή μας, «ως θυμίαμα δεκτό, αναλαμβανόμενο ενώπιον της υπεράγαθης Βασιλείας Του».
Είναι και τούτη η ευχή μια προσευχή τολμηρή.
«Σοι μόνω αμαρτάνομεν, αλλά και Σοι μόνω λατρεύομεν».
Δεν ξέρουμε να προσκυνούμε ξένο θεό, ούτε να υψώνουμε χέρια ικετευτικά σ’ άλλο θεό έξω από Σένα!
Ομολογία πτώσεως, φθοράς, εξαχρειώσεως, έσχατου κινδύνου!
Αλλά ταυτόχρονα και ομολογία πίστεως, θεοφοβίας, ζωντανής ελπίδας σ’ Αυτόν που είναι «η ελπίς πάντων των περάτων της γης» (Ψαλμ. 64: 6), και αγάπης λατρευτικής γι’ Αυτόν που «πρώτος ηγάπησεν ημάς» (Α’ Ίωάν. 4: 19).
Προσευχή δίχως φαρισαϊσμούς και υποκρισίες.
Σωστό ξέσπασμα αληθινά ορθόδοξης καρδιάς!…
«Σοι μόνω αμαρτάνομεν, αλλά και Σοι μόνω λατρεύομεν».
Δεν ξέρουμε να προσκυνούμε ξένο θεό, ούτε να υψώνουμε χέρια ικετευτικά σ’ άλλο θεό έξω από Σένα!
Ομολογία πτώσεως, φθοράς, εξαχρειώσεως, έσχατου κινδύνου!
Αλλά ταυτόχρονα και ομολογία πίστεως, θεοφοβίας, ζωντανής ελπίδας σ’ Αυτόν που είναι «η ελπίς πάντων των περάτων της γης» (Ψαλμ. 64: 6), και αγάπης λατρευτικής γι’ Αυτόν που «πρώτος ηγάπησεν ημάς» (Α’ Ίωάν. 4: 19).
Προσευχή δίχως φαρισαϊσμούς και υποκρισίες.
Σωστό ξέσπασμα αληθινά ορθόδοξης καρδιάς!…
«Έτι και έτι κλίναντες τα γόνατα, του Κυρίου δεηθώμεν».
Ακολουθεί η τρίτη Ευχή, που απευθύνεται κι αύτη στο δεύτερο Πρόσωπο της Υπερουσίου Τριάδος, που είναι «η πηγή που πάντοτε και ασταμάτητα αναβλύζει ζωή και φως, η δημιουργική Δύναμη που είναι αιώνια όπως ο Πατέρας, Εσύ που εκπλήρωσες κατά τον καλύτερο τρόπο, πανέμορφα, ό,τι χρειαζόταν για τη σωτηρία των ανθρώπων», Ιησούς Χριστός, που έλυσε τους άλυτους δεσμούς του θανάτου και έσπασε του άδη τα κλειδιά και καταπάτησε τα πλήθη των πονηρών πνευμάτων, και πρόσφερε τον Εαυτό Του για χατίρι μας «άμωμον ιερείον»(αψεγάδιαστη θυσία) και θυσία άχραντη, και με θεόσοφο δόλωμα αγκίστρωσε τον «αρχέκακο και βύθιο δράκοντα» και τον δέσμευσε για πάντα, και τον κατέστησε αδύναμο κι ανίσχυρο, να περιμένει το «πυρ το άσβεστο» (Μάρκ. 9: 45) και το «σκότος το εξώτερο» (Ματθ. 25: 30).
Απευθύνεται στον Υιό που είναι «η μεγαλώνυμος Σοφία του Πατρός», «αΐδιον φως εξ αϊδίου φωτός.
Ήλιος δικαιοσύνης» και Τον καθικετεύει:. Συ που μας αξίωσες να φτάσουμε σ’ αυτή τη μεγάλη ήμερα της Πεντηκοστής, δέξου ακόμα μια ικεσία μας.
Όχι για μας τους ίδιους τούτη τη φορά, μα γι’ αυτούς που έφυγαν πριν από μας.
Για τους κεκοιμημένους συγγενείς μας κατά σάρκα και όλους τους «οικείους της πίστεως». Συ που και κατ’ αυτή τήν «παντέλεια» και «σωτηριώδη» εορτή μας αξίωσες να δέχεσαι «ιλασμούς ικεσίους» γι’ αυτούς που βρίσκονται στον Αδη, δίνοντας μας μεγάλες ελπίδες, άκουσε τη φωνή μας που αξιοσυμπάθητα Σου απευθύνουμε:
«Ανάπαυσον τας ψυχάς των δούλων Σου των προκεκοιμημένων», εκεί που υπάρχει, το φως κ’ η δροσιά κ’ η αναψυχή, εκεί που δεν υπάρχει πόνος, λύπη ή στεναγμός.
Ανάπαυσε τα πνεύματά τους με τους δικαίους, γιατί αυτοί που βρίσκονται στον Άδη δεν μπορούν να Σου ζητήσουν συγγνώμη, αλλά μονάχα εμείς που ζούμε Σε ευλογούμε και Σε ικετεύουμε και τις εξιλαστήριες ευχές και ιερουργίες Σου προσφέρουμε για τις ψυχές τους!
Απευθύνεται στον Υιό που είναι «η μεγαλώνυμος Σοφία του Πατρός», «αΐδιον φως εξ αϊδίου φωτός.
Ήλιος δικαιοσύνης» και Τον καθικετεύει:. Συ που μας αξίωσες να φτάσουμε σ’ αυτή τη μεγάλη ήμερα της Πεντηκοστής, δέξου ακόμα μια ικεσία μας.
Όχι για μας τους ίδιους τούτη τη φορά, μα γι’ αυτούς που έφυγαν πριν από μας.
Για τους κεκοιμημένους συγγενείς μας κατά σάρκα και όλους τους «οικείους της πίστεως». Συ που και κατ’ αυτή τήν «παντέλεια» και «σωτηριώδη» εορτή μας αξίωσες να δέχεσαι «ιλασμούς ικεσίους» γι’ αυτούς που βρίσκονται στον Αδη, δίνοντας μας μεγάλες ελπίδες, άκουσε τη φωνή μας που αξιοσυμπάθητα Σου απευθύνουμε:
«Ανάπαυσον τας ψυχάς των δούλων Σου των προκεκοιμημένων», εκεί που υπάρχει, το φως κ’ η δροσιά κ’ η αναψυχή, εκεί που δεν υπάρχει πόνος, λύπη ή στεναγμός.
Ανάπαυσε τα πνεύματά τους με τους δικαίους, γιατί αυτοί που βρίσκονται στον Άδη δεν μπορούν να Σου ζητήσουν συγγνώμη, αλλά μονάχα εμείς που ζούμε Σε ευλογούμε και Σε ικετεύουμε και τις εξιλαστήριες ευχές και ιερουργίες Σου προσφέρουμε για τις ψυχές τους!
Κι επισυνάπτεται σ’ αυτή και δεύτερη Ευχή υπέρ των τεθνεώτων, των νεκρών, απευθυνόμενη σ’ Αυτόν που είναι «της αναστάσεως ημών Αρχηγός και των βεβιωμένων(όσων πράξαμε) αδέκαστος και φιλάνθρωπος Κριτής και της μισθαποδοσίας Δεσπότης και Κύριος», ικετεύοντας Τον:
«Ανάπαυσον πάντας, τους πατέρας εκάστου και μητέρας και αδελφούς και αδελφάς και τέκνα, και ει τι άλλον ομογενές και ομόφυλον, και πάσας τας προαναπαυσαμένας ψυχάς επ’ ελπίδι αναστάσεως, ζωής αιωνίου, και κατάταξον τα πνεύματα αυτών και τα ονόματα εν βίβλω ζωής», στην αγκαλιά του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, στη Χώρα των Ζώντων, στη Βασιλεία των ουρανών, στον Παράδεισο.
Και ανάστησε και τα σώματα όλων μας κατά την αγία ήμερα της επαγγελίας Σου.
Γιατί είναι αλήθεια πως δεν υπάρχει θάνατος για τους δούλους του Θεού, μα φεύγουν απ’ το σώμα κι έρχονται σε Σένα, τον Κύριο.
Φεύγουν από τα λυπηρά κι έρχονται «στα καλύτερα και τα πιο ευχάριστα», σε Σένα, που είσαι η ανάπαυση και η χαρά!
«Ανάπαυσον πάντας, τους πατέρας εκάστου και μητέρας και αδελφούς και αδελφάς και τέκνα, και ει τι άλλον ομογενές και ομόφυλον, και πάσας τας προαναπαυσαμένας ψυχάς επ’ ελπίδι αναστάσεως, ζωής αιωνίου, και κατάταξον τα πνεύματα αυτών και τα ονόματα εν βίβλω ζωής», στην αγκαλιά του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, στη Χώρα των Ζώντων, στη Βασιλεία των ουρανών, στον Παράδεισο.
Και ανάστησε και τα σώματα όλων μας κατά την αγία ήμερα της επαγγελίας Σου.
Γιατί είναι αλήθεια πως δεν υπάρχει θάνατος για τους δούλους του Θεού, μα φεύγουν απ’ το σώμα κι έρχονται σε Σένα, τον Κύριο.
Φεύγουν από τα λυπηρά κι έρχονται «στα καλύτερα και τα πιο ευχάριστα», σε Σένα, που είσαι η ανάπαυση και η χαρά!
Ζητά γι’ άλλη μια φορά συγχώρηση αμαρτημάτων για όλους, ζώντες και κεκοιμημένους, από τον μόνο Αναμάρτητο:
«Δος μας συγγνώμη, άφεση και συγχώρηση για τα παραπτώματά μας, τα θεληματικά και τα αθέλητα, αυτά που κάναμε ξέροντας πως είναι κρίματα, και αυτά που κάναμε έχοντας άγνοια, τα φανερά, τα κρυφά, όσα διαπράξαμε με έργα, με το λογισμό μας και με λόγια, κάθε συναναστροφή και σε κάθε κίνησή μας… »
και καταλήγει: «Και στους μεν αποβιώσαντες δώρισε ελευθερία και άνεση δώρισε, και εμάς που είμαστε εδώ ευλόγησε, χαρίζοντας μας το τέλος της ζωής μας καλό και ειρηνικό».
«Δος μας συγγνώμη, άφεση και συγχώρηση για τα παραπτώματά μας, τα θεληματικά και τα αθέλητα, αυτά που κάναμε ξέροντας πως είναι κρίματα, και αυτά που κάναμε έχοντας άγνοια, τα φανερά, τα κρυφά, όσα διαπράξαμε με έργα, με το λογισμό μας και με λόγια, κάθε συναναστροφή και σε κάθε κίνησή μας… »
και καταλήγει: «Και στους μεν αποβιώσαντες δώρισε ελευθερία και άνεση δώρισε, και εμάς που είμαστε εδώ ευλόγησε, χαρίζοντας μας το τέλος της ζωής μας καλό και ειρηνικό».
Λέει κάποιος Άγιος πως τίποτε δεν συγκινεί τόσο το Θεό, όσο η προσευχή υπέρ των κεκοιμημένων.
Επειδή «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια», οι προαπελθόντες δεν έχουν πια τη δυνατότητα να βοηθήσουν τον εαυτό τους.
Έτσι, μοναδική φωνή γι’ αυτούς είναι η φωνή μας!
Μοναδική ικεσία τους η δική μας ικεσία!
Μοναδική προσευχή τους η προσευχή μας!
Για το λόγο αυτό , αυτή η τρίτη Ευχή της Γονυκλισίας έχει ξεχωριστή βαρύτητα και σημασία!
Είναι προσευχή αγάπης και ελεημοσύνης και φιλαδελφίας και ευγνωμοσύνης,
για πρόσωπα που βρίσκονται πια στα χέρια του Θεού!
Επειδή «εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια», οι προαπελθόντες δεν έχουν πια τη δυνατότητα να βοηθήσουν τον εαυτό τους.
Έτσι, μοναδική φωνή γι’ αυτούς είναι η φωνή μας!
Μοναδική ικεσία τους η δική μας ικεσία!
Μοναδική προσευχή τους η προσευχή μας!
Για το λόγο αυτό , αυτή η τρίτη Ευχή της Γονυκλισίας έχει ξεχωριστή βαρύτητα και σημασία!
Είναι προσευχή αγάπης και ελεημοσύνης και φιλαδελφίας και ευγνωμοσύνης,
για πρόσωπα που βρίσκονται πια στα χέρια του Θεού!
«Έτι και έτι, κλίναντες τα γόνατα…»
Τί να προσθέσει κανείς στην τριπλή αυτή γονυκλινή ευχή της Εκκλησίας;
Τί επί πλέον να ζητήσει από το Θεό;
Μονάχα έναν ύμνο εκκλησιαστικό που είναι ιερή υπόσχεση με την ευκαιρία της Πεντηκοστής, ύμνο του Εσπερινού της παραμονής, διαλέγω σαν επίλογο καί επιστέγασμα των ταπεινών τούτων γραμμών:
Τί επί πλέον να ζητήσει από το Θεό;
Μονάχα έναν ύμνο εκκλησιαστικό που είναι ιερή υπόσχεση με την ευκαιρία της Πεντηκοστής, ύμνο του Εσπερινού της παραμονής, διαλέγω σαν επίλογο καί επιστέγασμα των ταπεινών τούτων γραμμών:
«Εν ταις αυλαίς Σου υμνήσω Σε τον Σωτήρα του κόσμου,
και κλίνας γόνυ προσκυνήσω Σου την αήττητον δύναμιν, έν εσπέρα και πρωί και μεσημβρία, και εν παντί καιρώ ευλογήσω Σε, Κύριε»! Που θέλει να πει:
«Στις εκκλησίες Σου μέσα θα Σε υμνήσω,
τον Σωτήρα του κόσμου,
και θα γονατίσω να προσκυνήσω την αήττητη δύναμή Σου,
και βράδυ, και πρωί, και μεσημέρι, και κάθε ώρα και στιγμή
θα Σε ευλογήσω, Κύριε».
και κλίνας γόνυ προσκυνήσω Σου την αήττητον δύναμιν, έν εσπέρα και πρωί και μεσημβρία, και εν παντί καιρώ ευλογήσω Σε, Κύριε»! Που θέλει να πει:
«Στις εκκλησίες Σου μέσα θα Σε υμνήσω,
τον Σωτήρα του κόσμου,
και θα γονατίσω να προσκυνήσω την αήττητη δύναμή Σου,
και βράδυ, και πρωί, και μεσημέρι, και κάθε ώρα και στιγμή
θα Σε ευλογήσω, Κύριε».
(Μητροπολίτου Προικοννήσου Ιωσήφ, «Οσμή ζωής», εκδ. Άθως)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)